พุทธญาณ

   เพื่อน  ท่านทั้งหลายก็มีเพื่อน  เพื่อนส่วนมากมักเป็นคนที่รู้จัก และสนิทกันมานานพอสมควร  เป็นผู้ที่รู้จักเราเป็นอย่างดีเช่นเดียว กับที่เราก็รู้จักเค้าเป็นอย่างดี  เพื่อน คือผู้ที่เข้าใจเรา   รองจาก พ่อแม่  ญาติพี่น้องที่เราได้รู้จักมาก่อน เพื่อน  ซึ่งบางท่านมีเพื่อน ที่รักและไว้ใจมากกว่าบุคคลดังกล่าวข้างต้น     เพื่อนจึงเป็นบุคคลสำคัญ และ มีอิทธิพล ต่อการดำเนินชีวิต นอกจากความรัก ความเข้าใจ เพื่อนควร ช่วยเพื่อนให้ดำเนินชีวิตไปในทางที่ถูกที่ควร  ไม่ควรเป็นเพื่อนที่ตามใจกันและรวมกลุ่มกันดำเนินชีวิต ไปในทางที่เสื่อมเสียชื่อเสียง และ ทรัพย์สินเงินทอง  หรือ เสียชีวิตได้   เพื่อน ต้องช่วยเพื่อน ถ้าเพื่อนของตนเดินหลงทาง  โดยการ เตือนให้เพื่อนมีสติ ให้เพื่อนหยุด เพื่อ คิด   พิจารณา  ไตร่ตรองหาเหตุผล ก่อนที่จะดำเนินชีวิตต่อไปในทางที่เสื่อม   ในการพูดคุยระหว่างเพื่อนที่สนิทไม่จำเป็นต้องพูดด้วยถ้อยคำที่ไม่สุภาพ  หรือไม่เกรงใจกัน เพราะอาจชินกับถ้อยคำเหล่านั้นจนเป็นนิสัยที่ไม่ดีได้  เมื่อตนมีครอบครัวเป็นของตัวเอง อาจใช้ความเคยชินกับบุคคลในครอบครัว อาจนำไปสู่ การทะเลาะ บา

  สิ่งมีชีวิตในโลกนี้ มีทั้งที่เป็นศัตรูกันตามธรรมชาติ หรือตาม สัญชาตญาณ  แต่ หลายท่านก็คงเคยเห็น หรือได้ชม สัตว์ดุร้าย เช่น เสือ หรือ สิงโต อยู่ร่วมกับคน หรือมนุษย์ หรือ สัตว์อื่น ซึ่ง เสือ หรือ สิงโต  เป็นสัตว์ดุร้าย และกินเนื้อเป็นอาหาร เป็นศัตรูกับคน หรือกับสัตว์อื่นตามสัญชาตญาณ  แต่สามารถอยู่ร่วมกันและประกอบอาชีพร่วมกับคนได้   คนหรือมนุษย์ ในโลกนี้มีหลายเผ่า  หลายพันธุ์  หลายความเชื่อ    ต่างมีความคิด  และ ความเชื่อที่ แตกต่างกันออกไป  ตามที่ตนได้เรียนรู้มาจากเผ่าพันธุ์  และลัทธิความเชื่อนั้นๆ  แต่ทุกชีวิตก็อาศัยอยู่ ในโลกมนุษย์  อันเป็นที่เกิดและที่ตายของมนุษย์และสัตว์  และเป็นสถานที่รักของสิ่งมีชีวิตทุกชีวิตได้ พึ่งพาอาศัยพักพิงหลับนอน ทำงาน  และขยายเผ่าพันธุ์ของตนสืบไปจากรุ่นสู่รุ่นเพื่อดำรงพันธุ์แห่งตน ไว้ในโลก     มนุษย์ได้ชื่อว่าเป็นสัตว์ประเสริฐ  ต่างจากสัตว์อื่นๆ  ที่สามารถเรียนรู้และเรียนหนังสือ  มีเสื้อผ้าสวมใส่ มีบ้านและสามารถสร้างที่อยู่อาศัย รวมทั้ง เมือง ให้น่าอยู่และสวยงามได้    มนุษย์สามารถหยิบยื่น น้ำใจ  ไมตรี  ความเป็นมิตร ให้แก่เพื่อนมน

   บ่วงกรรม   คืออะไร   คนส่วนมากมักพูดว่าไม่รู้ว่าชาติก่อนสร้างเวร สร้างกรรมอะไร  ชาตินี้ชีวิตเหมือนติดอยู่ในบ่วงกรรม บ่วง  คือ  เครื่องรัดรึง    บ่วงทุกข์   บ่วงมาร      เชือกทีทำเป็นห่วง สำหรับคล้องหรือดักสัตว์ กรรม  คือ   การกระทำ     การกระทำด้วยเจตนาอันเห็นผลของการ กระทำนั้น พันธ   คือ    ผูก  มัด   ตรึง เวร  คือ   ความพยาบาท   ความปองร้าย   บาป บาป  คือ   ความชั่ว    ความเลวทราม พยาบาท   คือ  ความปองร้าย   ปองร้ายผูกใจเจ็บและอยากแก้แค้น ชาติ  คือ   การเป็นขึ้นมา ก่อน   คือ   เก่า   แก่   นานกว่า      เดิม ทุกข์    คือ    ความเจ็บปวด    ความยาก   ความลำบาก ทุกข์เกิดจาก    ตัณหา   คือ ความดิ้นรน   ความแส่หา  (ตัณหาเป็นเหตุทำให้เกิดทุกข์) ทุกข์เกิดจาก  กิเลส   คือ  อารมณ์ที่เกิดขึ้นในใจ   ที่ทำให้ใจเศร้าหมอง  (  ความรู้สึกลำบาก   ความรู้สึกเจ็บปวด) ความดับทุกข์  คือ  การทำให้ความเจ็บปวด  ความยาก  ความลำบากหมดไป  สิ้นไป  หายไป มาร  คือ  ผู้ฆ่าบุญ   ฆ่ากุศล     ผู้กีดกั้น   ผู้ทำลาย ผู้ฆ่าบุญ   คือ   ผู้ทำลายความดี   ผู้ทำลายความดีงาม ผู้ฆ่ากุศ

  บวช  คืออะไร  หลายท่านคงจะทราบ  และคงเข้าใจ บวช  คือ   การถือเพศอย่างพระ   หรือ นักพรต พระ  คือ  ผู้ประเสริฐ   ผู้ที่เคารพนับถือ   ผู้ถือบวช พรต   คือ   การสมาทาน    การจำศีล    การปฏิบัติ มารยาท   เขตแห่งความประพฤติ   กฏ   กิจวัต   ชนบธรรมเนียม   ประเพณี นักพรต   คือ  ผู้สมาทาน    ผู้จำศีล  ผู้มีมารยาท  ผู้ปฏิบัติตามฃนบธรรมเนียม  ประเพณี ศีล   คือ   จรรยาดี   ความประพฤติดี ถือ   คือ   รักษา  ประพฤติ  เชื่อ  นับถือ  บูชา ถือศีล  คือ  ผู้รักษาความประพฤติดี     ผู้รักษาจรรยาดี    ผู้มีความประพฤติที่ดี ธรรม   คือ   คุณความดี   ความเป็นธรรม  ความยุติธรรม ศีลธรรม  คือ   ผู้รักษาคุณความดี    ผู้นับถือคุณความดี นักบวช  คือ   ผู้ถือศีล     ผู้รักษาความประพฤติที่ดี   ผู้รักษาจรรยาดี ผู้ถือบวช   คือ    ผู้จำศีล   ผู้สมาทาน   ผู้มีมารยาท   ผู้ปฏิบัติตามขนบธรรมเนียมประเพณี บุญ   คือ   ความดี   ความสุข   กุศล บำเพ็ญบุญ   คือ   ประพฤติความดี   ทำให้มีความสุขขึ้น   ทำให้เกิดกุศลขึ้น    ทำความดีให้เกิดขึ้น ทาน  คือ   การให้    ต้านไว้   กั้นไว้   ปะทะไว้ สมาทาน  

   การวางตัวเป็นความประพฤติที่สำคัญยิ่งของบุคคล ทุกคนในการสมาคมกับบุคคลอื่น    หลักในการวางตัวมีดังนี้  คือ 1.ท่วงที่   คือท่าทางที่แสดงออกมานั้น ต้องไม่เกินฐานะ และความรู้  ไม่อวดอ้างตน   ไม่อวดอ้างอำนาจ ไม่เย่อหยิ่งจองหอง  ไม่ทำตัวให้วิเศษกว่าผู้อื่น   ไม่เหยียดหยามผู้ที่ด้อยกว่า   ไม่ถือตัว  2.กิริยา   คือ  การแสดงอาการเคลื่อนไหวของร่างกาย  เช่น   การยืน  เดิน  นั่ง  นอน ต้องไม่หยาบคาย  กระด้างกระเดื่อง   การพูดจา  ดวงตาที่มองผู้อื่น ต้องสุภาพ  งดงาม  ต้อง รู้จักที่ต่ำที่สูง  ไม่กระดิกเท้า  หรือเหยียดเท้าในเวลาสนทนากับผู้ใหญ่ 3.วาจา คือ  คำพูดเป็นสิ่งสำคัญยิ่งต้องไพเราะ  สุภาพนุ่มนวล  มีหางเสียง  ไม่พูดให้ร้ายผู้อื่น ต้องเป็นบุคลลที่เชื่อถือได้   ไม่ล้อเลียนผู้อื่น  ไม่ควรถามเรื่องส่วนตัวของผู้อื่น  การเรียกขานผู้อื่น ควรเป็นถ้อยคำสุภาพ    การชมเชยผู้อื่นไม่ควรชมเชยมากเกินไป  หรือเกินจริง   ไม่ควรวิจารณ์ผู้อื่น ไม่ควรใจน้อยกับคำพูดที่มากระทบ   ควรอดทนและหนักแน่น 4.การแต่งกาย  ต้องเรียบร้อยสุภาพ 5.การแนะนำบุคคลให้รูจักกันในการสมาคม  มีดังนี้   5.1  การ

   มารยาท  คือ  กิริยาวาจาที่ถือว่าเรียบร้อย การแสดงกิริยาที่ดีที่เรียบร้อยก็คือ  การมีสัมมาคารวะ ไม่ก้าวร้าว  หยาบคาย  ไม่หยาบกระด้าง  เป็นผู้รู้กาลเทศะ รู้จักระงับอารมณ์ในการสมาคม  และรู้จักวางตัว ต้องรู้จักที่ต่ำที่สูง  กิริยาเป็นเครื่องส่อให้เห็นว่า มีชาติตระกูลเป็นอย่างไร  ดังสุภาษิตที่ว่า "  สำเนียงบอกภาษา   กิริยาบอกตระกูล  "   กิริยาเป็นการแสดงอาการเคลื่อนไหวของร่างกายทุกอิริยาบถ  ต้องเป็นไปด้วยดี สุภาพงดงาม ไม่ควรดัดเสียงหรือจีบปากในการสนทนากับใครๆ  ตาต้องมองตรง  ตาเป็นเครื่องแสดงความบริสุทธิ์ แขนปล่อยตามปกติ   วาจาเป็นสิ่งสำคัญยิ่ง  หากวาจาที่กล่าวออกมา  ปราศจากความไพเราะ  ขาดความสุภาพนุ่มนวล การกล่าววาจาเช่นนั้น   เป็นเครื่องส่อถึงความไม่สุภาพเรียบร้อย   ลักษณะการพูด  ควรพูดเรียบๆ  ดังพอประมาณ  แสดงความตั้งใจและสมัครใจในการพูด ควรพูดในลักษณะปานกลางไม่เร็วเกินไปหรือช้าเกินไป  ไม่ควรพูดด้วยถ้อยคำที่เผ็ดร้อนรุนแรง หยาบคาย  ส่อเสียดหรือเสียดสี  หรือยกตนข่มท่าน    มารยาทของผู้ไปในงานเลี้ยง  คือ 1.  นั่งให้เรียบร้อย  มีใบหน้าที่ยิ้มแย้มแจ่

  คุณคงจะได้ยินคำว่า  ตนแลคือที่พึ่งแห่งตน แต่สิ่งมีชีวิต  และ  ธรรมชาติ  ก็เป็นที่พึ่งของเราได้ ในวัยเยาว์เราพึ่งพา บิดามารดา  หรือ ผู้ปกครองที่ท่าน ได้ให้การเลี้ยงดู  อบรบ สั่งสอน ให้ความรัก  ความเมตตา ให้การศึกษา ให้เป็นคนดีเพื่อตนจะได้เป็นที่รักของ ผู้ที่มาคบค้าสมาคมด้วยกับตน   ธรรมชาติเป็นที่พึ่งให้ความร่มเย็น  ความสงบ  ความสวยงาม  ความสบายใจ  ได้ผ่อนคลาย เพื่อนที่ดี   เพื่อนบ้าน  ให้ความสบายใจ   ให้ความคลายทุกข์   คลายความวิตกกังวล  เป็นที่ปรึกษา ญาติพี่น้อง  ให้ความรัก  ความเมตตา  ความสนุก  ความสนิทสนม  ความสามัคคี   ตนเองก็ต้องให้ความรัก  ความเมตตา ความปรารถนาดีแก่ผู้อื่น  และธรรมชาติ  โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ตนต้องให้กับตัวของตนเอง ด้วยการเป็นคนดี  ขยันศึกษา  ขยันทำงาน  มีความเมตตากรุณา และไม่เดินทางไปในทางที่เสื่อม  ซึ่งทำให้ตนต้องตกเป็นทาสของอบายมุข อันเป็นเหตุให้ตน และผู้อื่นเดือดร้อน  และ เสื่อมเสียชื่อเสียง เกียรติยศได้  หรือ อาจสูญเสียบุคคลผู้เป็นที่รักไปได้ จงอย่าทำตัวเป็นศัตรูของตนเอง  จงมีพลังแห่งคุณงามความดีที่ตนได้รับมาตั้งแต่วัยเยาว์ เป็นเกร

      นรก คือ อะไร หลายท่านคงตอบว่า   นรก  คือ  โลกของคนตายที่ทำบาป หรือความชั่ว ตายแล้วตกนรก นรกจึงเป็นสถานที่ของคนชั่ว คนไม่ดี สถานที่เช่นนี้บนโลกของคนเป็นก็มี คนที่ไม่ตายก็เคย  พูดว่า "ชีวิตเหมือนตกนรกทั้งเป็น "   นรกจึงเป็นสถานที่ ที่คนอยู่แล้วไม่มีความสุข และ ไม่มีความสะดวกสบาย  ไม่มีอิสระเสรี ในด้านการดำเนินชีวิต และใช้ความคิด หรือแสดงความคิดเห็น ในทางที่ถูกที่ควร   นรกเป็นสถานที่ ที่ใช้ความรุนแรง  ความก้าวร้าว  การทะเลาะวิวาทอย่างรุนแรง  การถ่ายทอดลักษณะ    นิสัยที่ไม่ดี  การดำเนินชีวิตที่ผิดทำนองครองธรรม  การแย่งชิงของรักของผู้อื่น  การไม่มีความละอาย การกล่าวถ้อยคำไม่สุภาพ และ รุนแรง จนเกิดความเคยชินเป็นลักษณะนิสัยของตนยากที่จะ แก้ไขเปลี่ยนแปลงได้  เชื่อมั่นในตนเองมากเกินไป จนไม่ฟังคำตักเตือน หรือ ชี้แนะของผู้ที่หวังดี กับตน  การใช้อารมณ์ตัดสินปัญหาด้วยความรุนแรงไม่ถาม หรือถามด้วยอารมณ์โกรธพร้อมที่จะใช้ ความรุนแรงหรือกำลังจนกว่าตนจะพอใจ  ไม่ชอบใช้เหตุผล  เป็นคนหูเบา  ไม่มีความหนักแน่น ไม่มึความมั่นคง  ไม่บรรลุวุฒิภาวะทางอารมณ์   เห็นแก่ตั

คนส่วนใหญ่มักตอบว่า  สวรรค์ คือ เมืองฟ้า ที่อยู่ของเทวดา  หรือ  พวกชาวสวรรค์ คนทำความดีแล้ว  ตายไปเกิดในสวรรค์ สวรรค์ จึงเป็นที่อยู่ของคนดี  คนดีที่ทำดีมีเมตตากรุณา ในสังคมมนุษย์ ถึงมีชืวิตอยู่ ก็สามารถสร้างสวรรค์ขึ้นมาได้ ในสังคม  เพื่อให้สังคมเป็น  โลกที่ประกอบด้วยความสุข  มนุษย์  แปลว่า  มนุส   ผู้ประเสริฐ   คน เทวดา  แปลว่า  เทพ  เทวา  ชาวสวรรค์   ผู้ทำความดี  ผู้มีความประพฤติดีอันเป็นบุญ ประเสริฐ  แปลว่า  ดี  เลืศ   ดีที่สุด  ดีเลิศ   วิเศษ มนุษย์  คือ  ผู้ดี  ผู้เลิศ  ผู้วิเศษ สุข คือ  ความสะดวก  ความสบาย  ความสำราญ  ความสนุก  สะดวก  สบาย  น่ายินดี  เจริญ ดี  เป็นที่น่าพอใจ บุญ  คือ  ความดี  ความสุข  กุศล   บุญเขต  คือ  เนื้อนาบุญ คุณความดี ที่พึงประพฤติ และปฏิบัติ  คือ 1.  มีความกตัญญูกตเวที  ต่อ  ผู้มึพระคุณแก่ตน   และครอบครัวของตน และรู้จักตอบแทนคุณท่าน 2.  มีเมตตากรุณา 3.  มีความประพฤติที่ดีเป็นที่เชิดชูวงศ์ตระกูล  และเกียรติแห่งตน  สุภาพ  และมีสัมมาคารวะ รู้กาลเทศะ  สำรวม 4.  มีสติ  และ  สติสัมปชัณญะ 5.  มีปํญญา  คือ  มีความฉลาดอันเก