พุทธญาณปัญญาแห่งผู้ตื่นแล้ว

    พุทธญาณปัญญาแห่งผู้ตื่นแล้ว  คือ ผู้ที่มีความรู้เท่าทันอัน

เกิดจากความฉลาดซึ่งได้มาจากการเรียนและคิด รวมทั้ง

จากประสบการณ์ชีวิต เพื่อให้ดำรงชีวิตอยู่บนความ

ไม่ประมาท   ไม่หลงงมงาย  หรือ  ไม่มัวเมา

ฉลาด  คือ  เฉียบแหลม มีไหวพริบดี   มีปัญญาดี

เฉลียว  คือ  รู้เร็ว  เข้าใจอะไรได้เร็ว   มีปัญญาไว

ปฏิภาณ  คือ   ความมีไหวพริบ   มีปัญญาแตกฉาน  กล่าวด้วยเหตุผล ได้ในทันที

รู้ทั่ว   คือ  รอบรู้   รู้ชัด   รู้กระจ่าง

ผู้ที่ตื่นแล้ว ก็คือ  ผู้ที่ลืมตา  หรือ  ผู้ที่มองเห็นสิ่งต่างๆ ที่อยู่รอบตัว  สามารถมองเห็นทั้งสิ่งที่ดี

และไม่ดี ซึ่งมีอยู่ในสังคม

ธรรม   หรือ  ธรรมะ   คือ   คุณความดี   ความเป็นธรรม   ความยุติธรรม

บุญ  คือ  ความดี  ความสุข  กุศล

กุศล  คือ  สิ่งที่ดี   สื่งที่ชอบ   บุญ   งาม

สุข  คือ  ความสะดวก   ความสบาย   ความสำราญ   เจริญดี

สมาธิ   คือ  การตั้งจิตมั่น   การสำรวม  การเพ่งเล็งอย่างแน่วแน่

ปัญญา  คือ  ความรู้เท่าทันคน  มีไหวพริบปฏิภาณดี  และ  เฉลียวฉลาด

ศีล  คือ  จรรยาดี   ความประพฤติดี

ศีลธรรม   คือ   ความประพฤติที่ดีที่ชอบ

ถือศีล  คือ   รักษาจรรยาดี  รักษาความประพฤติที่ดี

ขอ  คือ  วิงวอน   พูดให้เขาให้ในสิ่งที่ต้องการ

สงฆ์   คือ   ภิกษุในพระพุทธศาสนา 

ภิกษุ  คือ  ชายผู้ขอ   ชายผู้วิงวอน    สมณะ  ผู้วิงวอนให้หยุด   พระผู้ชายฝ่ายพระพุทธศาสนา

ภิกษุณี  คือ  หญิงผู้ขอ   หญิงผู้วิงวอน    สมณะ   ผู้วิงวอนให้หยุด  พระผู้หญิงฝ่ายพระพุทธศาสนา

ศีลวัต  คือ  มีศีล  มีความประพฤติดี

สาวก  คือ   ผู้ฟัง   ผู้สดับ   ผู้ฟังคำสอน  ศิษย์   สงฆ์

สงฆ์ผู้เป็นสาวก( ศิษย์ )ของศาสดา(  สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า  )  คือ  ผู้ที่รับปฏิบัติมาจาก

พระพุทธองค์  เพื่อระงับและดับทุกข์ภัย   เป็นเนื้อนาบุญ   ที่จะสร้างคุณงามความดี  สร้างความ

เป็นธรรมขึ้นมาในสังคม   สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงรับสั่งว่า  "  ชาย หญิง  มีความเป็น

มนุษย์เท่าเทียมกัน  "   เมตตาธรรมค้ำจุนโลก

นักบวช  คือ  ผู้ที่ถือศีล  ผู้ที่มีจรรยาดี   มีความประพฤติที่ดี

พระ  คือ  ผู้ถือบวช  ผู้ประเสริฐ  ผู้ที่ควรเคารพ

สมณะ  คือ  ผู้สงบ

สมถะ  คือ   ความสงบอารมณ์    มักน้อย

เมตตา  คือ  ความปรารถนาให้ผู้อื่นมีความสุข

การุณา  คือ  ความสงสาร  ความเอาใจช่วยเหลือเมื่อผู้อื่นได้ทุกข์   กรุณา

การุญ  (  การุญย์  ,  การุณย์  )  คือ  ความเป็นผู้มีกรุณา   ความกรุณา

คุณากร  คือ  บ่อเกิดแห่งความดี

บ่อเกิดแห่งความดี   ก็คือ  ความเมตตา กรุณา ต่อผู้อื่น  (  ยกเว้น ทรชน  คนสันดานหยาบ

คนสันดานบาป  )   การมีเมตตา กรุณา ต่อผู้อื่น   ต้องใช้วิจารณญาณด้วย